W Polsce przedsiębiorcy prowadzący działalność w zakresie świadczenia usług noclegowych podlegają przepisom:
Normy funkcjonalne oraz jakościowe dotyczące bazy noclegowej określają przepisy kategoryzacyjne zawarte w ustawie z dnia 29 sierpnia 1997 r. o usługach turystycznych (tekst jednolity Dz.U. z 2004 r. Nr 223, poz. 2268, z późn. zm.) oraz rozporządzenie Ministra Gospodarki i Płacy z dnia 19 sierpnia 2004 r. w sprawie obiektów hotelarskich i innych obiektów, w których są świadczone usługi hotelarskie (Dz. U. z 2006r. Nr 22, poz.169).
W myśl ustawy, usługi noclegowe świadczone są w różnego rodzajach obiektach hotelarskich, których nazwy są prawnie zastrzeżone. Są to hotele, motele, pensjonaty, kempingi, domy wycieczkowe, schroniska młodzieżowe, schroniska oraz pola biwakowe. Obiekty te muszą spełniać określone wymagania co do wielkości, wyposażenia oraz zakresu świadczonych usług, ustalonych dla rodzaju i kategorii, do których obiekt został zaszeregowany, a także wymagania sanitarne, przeciwpożarowe oraz inne określone odrębnymi przepisami, m.in. prawa budowlanego.
W celu skategoryzowania hotelu, czyli przyznania mu odpowiedniej ilości gwiazdek, należy skierować wniosek do właściwego Urzędu Marszałkowskiego. Przed złożeniem wniosku należy zgromadzić odpowiednie dokumenty i opłacić koszty przeprowadzenia procedury.
- Za zaszeregowanie obiektów noclegowych do poszczególnych rodzajów odpowiada marszałek województwa właściwy ze względu na miejsce położenia obiektu. To on nadaje obiektom odpowiednią kategorię oraz prowadzi ich ewidencję - mówi Marta Milewska, rzecznik prasowy Urzędu Marszałkowskiego Województwa Mazowieckiego. - Procedura wygląda następująco: następuje złożenie wniosku, następnie komisja kategoryzacyjna dokonuje oceny obiektu, po czym następuje wydanie decyzji kategoryzacyjnej. Potwierdzenie zaszeregowania następuje w drodze kontroli z urzędu, które są prowadzone w cyklu 3-letnim. W skład komisji kategoryzacyjnej wchodzą przedstawiciele urzędu marszałkowskiego oraz reprezentanci branży hotelarskiej i turystycznej.
W komisji zasiadać mogą również przedstawiciele innych służb, m.in. Państwowej Straży Pożarnej czy Państwowej Inspekcji Sanitarnej. Uwaga - komisja, która przyznała obiektowi pewną ilość gwiazdek, równie dobrze może mu je za jakiś czas odebrać.
Standardy dla wszystkich
Ważnym czynnikiem decydującym o kategoryzacji obiektu jest powierzchnia znajdujących się w nim pomieszczeń. I tak jednoosobowy pokój w hotelu jednogwiazdkowym powinien mieć co najmniej 8 mkw., w dwugwiazdkowym - 9 mkw., a w trzygwiazdkowym - 10 mkw. W hotelu z czterema gwiazdkami „jedynka” nie może być mniejsza niż 12 mkw., zaś hotel pięciogwiazdkowy musi zagwarantować gościowi pokój o powierzchni 14 mkw. Inaczej jest w przypadku pokoi dwuosobowych. W hotelu jednogwiazdkowym musi mieć on co najmniej 10 mkw., w dwugwiazdkowym - 12 mkw, a w trzygwiadkowym - 14 mkw. W hotelu czterogwiazdkowym minimalna powierzchnia „dwójki” to 16 mkw., a w pięciogwiazdkowym - 18 mkw. Salon w apartamencie hotelu pięciogwiazdkowego nie może mieć mniej niż 25 mkw.
We wszystkich hotelach gościom zapewnia się ogrzewanie oraz zimną i ciepłą wodę przez całą dobę. W recepcji hotelu powinien znajdować się telefon i fax. Od pracownika recepcji wymagane jest co najmniej wykształcenie średnie i znajomość przynajmniej jednego języka obcego. W obiektach o niższym standardzie stanowisko komputerowe z dostępem do internetu może znajdować się w jednym z pomieszczeń znajdujących się w przestrzeni publicznej hotelu. Bezpośredni dostęp do internetu w pokoju to przywilej gości hoteli pięciogwiazdkowych.
We wszystkich hotelach jednoosobowe łóżko powinno mieć rozmiar 90 x 200 cm, a dwuosobowe – 140 x 200 cm. W każdym pokoju powinien znajdować się stolik nocny lub półka przy każdym miejscu do spania. Ponadto w pomieszczeniu musi znaleźć się stół lub biurko oraz mebel, na którym będzie można położyć bagaże. Do dyspozycji gościa powinny być oddane co najmniej trzy wieszaki. W hotelach jedno- i dwugwiazdkowych wystarczy wnęka garderobiana, ale już w obiektach o wyższym standardzie powinna pojawić się szafa. Warto też zaznaczyć, że w hotelach jednogwiazdkowych łazienka może znajdować się na zewnątrz pokoju.
Od dwóch gwiazdek wzwyż
W hotelach dwugwiazdkowych standardem są pokoje z łazienką. W pomieszczeniu powinien znaleźć się telewizor, zaś telefon powinien być dostępny dla gości w recepcji i na każdej kondygnacji. Goście hotelu muszą mieć też możliwość wymiany walut.
W hotelach posiadających trzy gwiazdki powinna być zainstalowana klimatyzacja w części ogólnodostępnej oraz w miarę możliwości technicznych w części pobytowej. Sprzątanie i wymiana pościeli i ręczników odbywa się tu codziennie, w pokoju znajdują się też elementy dekoracyjne. W obiekcie nie musi znajdować się restauracja, jeśli znajduje się ona w promieniu 200 m od hotelu. O nadaniu obiektowi trzech gwiazdek decydują również takie czynniki jak siłownia, centrum odnowy, system drzwi na kartę oraz obecność dwóch sal konferencyjnych.
W przypadku niektórych obiektów konieczne jest zamontowanie windy. Musi się ona pojawić w hotelu trzygwiazdkowym, jeżeli posiada on co najmniej trzy piętra, w hotelu czterogwiazdkowym winda musi się pojawić gdy posiada on co najmniej dwa piętra, a w pięciogwiazdkowym - jeśli ma on więcej niż jedno piętro.
Hotele cztero- i pięciogwiazdkowe świadczą różnego rodzaju usługi dodatkowe. Goście mogą w nich liczyć na gorące napoje i room-service przez całą dobę (w niższych kategoriach - tylko przez 12 godzin). Standardem jest tu również parking strzeżony, parking ten powinien być udostępniony nieodpłatnie dla hotelowych gości.
W rzeczywistości hotele o najwyższym, pięciogwiazdkowym standardzie, stanowią profesjonalne centra biznesowe. Obiekty tego typu powinny mieć oddzielne wejście i wydzieloną drogę dla bagażu gości. W samym hotelu powinna też znaleźć się kwiaciarnia, a w pokoju - sejf, mini bar.